giữa chốn không không

Cuốn Giọt Rừng, xem thoáng qua, có cảm giác sách rất sang! Cuốn này tập hợp những bài viết ngắn về thiên nhiên mang tính triết học [đúng nghề] của M. Prisvin. Ngắn như người ta viết blog, và nhủ thầm, MP sống đến bây giờ, khéo là tay blogger cự phách! 

Vì bài viết ngắn, có bài chỉ vẻn vẹn dăm chục từ, nên khoảng trắng trên những trang sách khá nhiều. Chắc vì vậy, những trang sách rất thoáng đãng, và rất… sang! Ô hay! Chưa kịp sang vì những câu từ trong nội dung, cuốn sách lại sang vì những khoảng trắng không lời!

Đúng vậy, cuốn sách, tờ báo, trang blog, những notes FB… nói chung những thứ gì có nhiều chữ, lại rất cần những khoảng trống cần thiết để vào được mắt người xem. Những dòng chữ nối đuôi nhau bất tận đã cần những dấu phẩy dấu chấm ngắt câu; những đoạn văn đã cần những cú xuống dòng; và trên trang giấy (thật cũng như ảo) rất cần những khoảng canh lề trái lề phải, canh trên canh dưới. Nếu không, đám chữ là một đám rừng rậm, con chim chích bay vào còn không lọt huống chi cái tâm trí khỉ ngựa của con người.

Âm nhạc cũng vậy, các nốt lặng, góp phần làm bản nhạc sang trọng hơn. Những khoảng câm nín giữa các nốt nhạc, chính là người nhạc trưởng, dìu dắt, phả sự sống vào những thanh âm, khiến chúng trở thành tâm hồn của người nghe. Có người nói: im lặng là đỉnh cao của âm thanh, đây chỉ là lối chơi chữ mà thôi. Im lặng là đỉnh cao tự thân. Thanh âm cần thinh lặng, chứ thinh lặng chỉ mình nó là đủ. Nếu không, người khiếm thính cảm nhận âm nhạc bằng cái gì!

Trong hội họa, màu sắc cũng rất cần những khoảng không màu, và chính những khoảng không màu ấy lại là hòa sắc chính của bức tranh. Tranh sơn dầu trong hội họa phương Tây yêu cầu không được để toan thô, mọi mặt toan đều phải phủ sơn dầu, thì người họa sĩ vượt qua bằng những khoảng trắng, như sự im lặng của âm thanh, như những khoảng trắng trên trang sách. Tranh thủy mặc hội họa phương Đông mặc nhiên để lại những khoảng trống của giấy, đôi khi chiếm diện tích nhiều hơn chỗ có màu, có lẽ nó thấm nhuần cái vô vi trống không nhất quán của Lão, Trang, Khổng, Phật, Thiền!

Khoảng không là bản chất của vũ trụ!

Trống rỗng là bản chất của không gian!

Thinh lặng là bản chất của thời gian!

Và khi có tâm không, ta về với tự tính của mình!

Mọi thứ sắc (thanh âm, sắc màu, trần gian, tạo vật…) luôn có thứ bậc, phân biệt, khác nhau. Nếu cái này là đỉnh cao, cái kia sẽ là đỉnh cao hơn; ngoài trời, còn có trời nữa! 

Còn không, rỗng, lặng… là những đỉnh cao tuyệt đối! Không có cái không hơn, rỗng hơn, lặng hơn! 

________
P/S:Tình yêu không cần âm thanh, mà rất cần thinh lặng. Như một buổi chiều, nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt, bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu!