2. HUNGARY
Hungary là một quốc gia đặc biệt ở châu Âu. Hiện nay, đất nước này có vẻ lặng lẽ, ít sự kiện để thế giới biết đến, nhưng nó lại có một lịch sử đáng nể. Khi Hungary ra đời, Pháp, Đức, Anh chỉ là những tiểu quốc nhỏ bé. Thế kỷ 13, nhà vua Hungary ra Bộ Luật Vàng, một Hiến Pháp đầu tiên của thế giới nhằm hạn chế quyền của vua và các quý tộc, sau đó không lâu Nghị viện cũng hình thành. Trong thế kỷ 15, với phong trào Phục Hưng, Hungary trở thành mộttrung tâm văn hóa lớn, mà những bộ biên niên sử, tác phẩm triết học và khoa học trong Đại-thư-viện Corviniana là một minh chứng. Thế kỷ 19, hợp với Áo, trở thành Đế quốc Áo-Hung và sau khi thất bại trong Thế Chiến I, phân rã thành Áo, Hungary, Tiệp Khắc. Hungary mất 70% lãnh thổ, 60% dân số.
Trong Thế chiến II, Hungary, với truyền thống gần gũi với Đức, đã tham gia vào phe Trục. Khi phát xít Đức đại bại, Liên Xô chiếm đóng toàn bộ Hungary và biến nước này thành một nước cộng sản.
Có lẽ, với quá khứ bi hùng như vậy, người Hunggary, phản kháng rất sớm với chế độ độc tài kiểu Stalin. Lực lượng sinh viên dân chủ (MEFESZ – Hội Sinh viên Đại học và Hàn lâm Hungary) với sự ủng hộ của Hội nhà văn Hunggary đã tổ chức biểu tình đòi cải cách, gây nên chính biến 1956 làm sụp đổ chính phủ. Liên Xô vội vã can thiệp dập tắt cuộc nổi dậy. Hơn 2.500 người Hungary và 700 binh lính Liên Xô thiệt mạng; 200.000 người Hungary bỏ chạy ra nước ngoài.
Một nhân vật xuyên suốt lịch sử Hunggary cận đại là Kadar Janos. Ông vào Đảng CS năm 1931, và thăng tiến dần qua các chức vụ; UV BCT (1945), Thủ tướng (1956), Tổng BT (1985). Ông đã cầm giữ nước Hungary cộng sản trong một thời gian dài, tìm cách "thoát-Xô" bằng cách yêu cầu Liên Xô rút quân về nước và rút Hungary khỏi Hiệp ước quân sự Warsava.
Với những biến động ở Đông Âu, năm 1988, Kadar Janos từ chức, mở đường cho Chủ tịch QH Szuros Matyas (đại diện phái cấp tiến trong Đảng).
Ngày 23 tháng 10 năm 1989, Matyas tuyên bố nền Đệ Tam Cộng hòa và trở thành Tổng thống lâm thời. Năm 1990, Hungary tổng tuyển cử Quốc Hội tự do.
Một cuộc chuyển đổi êm thắm và nhẹ nhàng.
______
Bài học Hungary:
1. Có truyền thống lịch sử văn minh, yêu nước và bất khuất.
2. Có một lãnh đạo đảng cầm quyền mạnh mẽ, thức thời, sẵn sàng từ bỏ quyền lực cá nhân vì lợi ích quốc gia.
3. Có lực lượng chính trị cấp tiến với người đứng đầu là một lãnh đạo trong đảng cầm quyền, đủ sức tiếp nhận và hóa giải di sản cũ.
Hungary là một quốc gia đặc biệt ở châu Âu. Hiện nay, đất nước này có vẻ lặng lẽ, ít sự kiện để thế giới biết đến, nhưng nó lại có một lịch sử đáng nể. Khi Hungary ra đời, Pháp, Đức, Anh chỉ là những tiểu quốc nhỏ bé. Thế kỷ 13, nhà vua Hungary ra Bộ Luật Vàng, một Hiến Pháp đầu tiên của thế giới nhằm hạn chế quyền của vua và các quý tộc, sau đó không lâu Nghị viện cũng hình thành. Trong thế kỷ 15, với phong trào Phục Hưng, Hungary trở thành mộttrung tâm văn hóa lớn, mà những bộ biên niên sử, tác phẩm triết học và khoa học trong Đại-thư-viện Corviniana là một minh chứng. Thế kỷ 19, hợp với Áo, trở thành Đế quốc Áo-Hung và sau khi thất bại trong Thế Chiến I, phân rã thành Áo, Hungary, Tiệp Khắc. Hungary mất 70% lãnh thổ, 60% dân số.
Trong Thế chiến II, Hungary, với truyền thống gần gũi với Đức, đã tham gia vào phe Trục. Khi phát xít Đức đại bại, Liên Xô chiếm đóng toàn bộ Hungary và biến nước này thành một nước cộng sản.
Có lẽ, với quá khứ bi hùng như vậy, người Hunggary, phản kháng rất sớm với chế độ độc tài kiểu Stalin. Lực lượng sinh viên dân chủ (MEFESZ – Hội Sinh viên Đại học và Hàn lâm Hungary) với sự ủng hộ của Hội nhà văn Hunggary đã tổ chức biểu tình đòi cải cách, gây nên chính biến 1956 làm sụp đổ chính phủ. Liên Xô vội vã can thiệp dập tắt cuộc nổi dậy. Hơn 2.500 người Hungary và 700 binh lính Liên Xô thiệt mạng; 200.000 người Hungary bỏ chạy ra nước ngoài.
Một nhân vật xuyên suốt lịch sử Hunggary cận đại là Kadar Janos. Ông vào Đảng CS năm 1931, và thăng tiến dần qua các chức vụ; UV BCT (1945), Thủ tướng (1956), Tổng BT (1985). Ông đã cầm giữ nước Hungary cộng sản trong một thời gian dài, tìm cách "thoát-Xô" bằng cách yêu cầu Liên Xô rút quân về nước và rút Hungary khỏi Hiệp ước quân sự Warsava.
Với những biến động ở Đông Âu, năm 1988, Kadar Janos từ chức, mở đường cho Chủ tịch QH Szuros Matyas (đại diện phái cấp tiến trong Đảng).
Ngày 23 tháng 10 năm 1989, Matyas tuyên bố nền Đệ Tam Cộng hòa và trở thành Tổng thống lâm thời. Năm 1990, Hungary tổng tuyển cử Quốc Hội tự do.
Một cuộc chuyển đổi êm thắm và nhẹ nhàng.
______
Bài học Hungary:
1. Có truyền thống lịch sử văn minh, yêu nước và bất khuất.
2. Có một lãnh đạo đảng cầm quyền mạnh mẽ, thức thời, sẵn sàng từ bỏ quyền lực cá nhân vì lợi ích quốc gia.
3. Có lực lượng chính trị cấp tiến với người đứng đầu là một lãnh đạo trong đảng cầm quyền, đủ sức tiếp nhận và hóa giải di sản cũ.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét